Rinske Bouwman - 5 - Epiloog

17 November 2024

Beste Robin,

Stel je voor, je ligt in een lage vitrine in een met wit tl verlichte winkel. De muren zijn betegeld, de vloer is betegeld en het plafond is systeemplafond, praktisch tegels. De vitrine waarin je ligt is gekoeld, wit en heeft grote glazen ruiten. In de winkel staat de radio aan. Je hoort per dag gemiddeld zo’n 12 liedjes steeds weer afgespeeld worden. Het is een populaire, commerciële zender, dus je hoort ook veel reclames. Soms zit er een autotoeter in de reclame. Je denkt dan aan automobilisten die op dat moment op de snelweg rijden. Vraagt je af of ze er dan van schrikken, of dat ze doorhebben dat het een reclame is.

Als er nu een klant binnen zou komen, zou diens oog gelijk op jou kunnen vallen, maar je ligt tussen heel veel anderen, dus het kan zijn dat je over het hoofd gezien wordt. Je bent ingevroren en met een hele zwik kameraden in een witte doos gebracht naar deze winkel. In de vitrine ben je langzaam ontdooid. Je bent bijna aan de beurt. Je bent een kaassoufflé.

Robin, ik leerde van jou dat een Zweed zich hier weinig bij kan voorstellen. Dat mensen in Zweden helemaal geen snackbars kennen. Jullie kennen wel snacks, en jullie kennen wel patat, en jullie kennen wel fastfood, maar dan bijvoorbeeld van grote wereldketens zoals de Macdonalds. Jullie hebben geen snackbars. Ik ben in Zweden geweest, een paar jaar geleden. En nu ik zo terugdenk: ik heb inderdaad nergens een snackbar gezien. Niet in Stockholm, niet in de slaperige dorpjes waar we doorheen reden richting het noorden, niet op treinstations: nergens.

Onderdeel van jouw residentie hier in Nederland is dat je deze brieven vertaalt, maar ook een deel van mijn debuutroman. Een gigantische eer voor mij en volgens mij heel leerzaam voor ons allebei. In dat boek staat een zinnetje over een snack in een snackbar. Hoe moet je dat vertalen als een Zweedse lezer de context niet kent? Een hele goeie vraag en iets waar ik nog nooit eerder bij stilgestaan had. Nu wel. Bij elke brief die ik jou heb geschreven denk ik, hoe werkt dit voor jou? Hoe werkt dit in jouw taal? Heb ik het je moeilijk gemaakt door je vragen te laten beantwoorden in een vertaling? Door Nederlandse onomatopeeën te gebruiken, door zelf woorden te verzinnen? Misschien. Maar misschien is dat precies wat vertalen zo’n menselijk beroep maakt. Je hebt een ziel nodig om te kunnen vertalen. Een begrip over culturele verschillen, ritme en schrijfstijl. Ik vroeg aan AI of Zweden een ziel hebben. De AI dacht van wel. Daarna vroeg ik of Zweden snackbars hebben. De AI zei dat het fastfoodlandschap anders is in Zweden dan in Nederland. Ik vind fastfoodlandschap een mooi woord. Zou het te vertalen zijn naar het Zweeds?

WAT HEEFT DIT VERHAAL GEÏNSPIREERD?

Meer van Rinske Bouwman en Robin Lindqwister Viker

31 October 2024

Rinske Bouwman - 1 - De proloog

Beste Robin, over twee weken ontmoeten we elkaar. Nu zit ik zit in de trein en kijk ik naar buiten. Vlak naast het spoor, op dat stukje groen, rent een groot paard met de trein mee. Als er paaltjes voorbijrazen, springt het paard er moeiteloos overheen. Soms komt het onhandig neer, maar dan zie je de spieren in de bovenbenen van het paard zich aanspannen en binnen een paar galopsprongen is het dan weer bij mijn raam. Het paard is wit. Nee, zwart. Nee, het is voskleurig. Binnen, in de treincoupé, hangt een schermpje met info. Alle stations die we nog aan zullen doen worden opgesomd. Soest, Soest Zuid, Den Dolder, Bilthoven. Dan verschijnt de temperatuur in beeld. Dertien graden, zonnetje, wolkje. De snelheid, nu. Honderdéénentwintig kilometer per uur.

lees nu

1 November 2024

Rinske Bouwman - 2 - De Sfeer

Beste Robin, Er heerst een sfeer in deze stad, vind je ook niet? Een sfeer in de vorm van een deken of een wolk. Het is een combinatie van net gearriveerde (in de letterlijke zin) dichters en mensen die verkleed zijn als sexy muis. Het is een combinatie van schrijvers in licht paniekerige onwetendheid en partyrokers. Een discobal in de kroeg maar dan een kaartspelletje spelen. Een vleermuis die voorbij scheert maar dan dat je er nog eentje ziet en ze een soort liefdesdans doen in de schemering. Het is gezellig én luguber. Het lokt uit én lokt je steeds dieper de nacht in. We hebben elkaar ontmoet. Live! Jij bent ook hier in Nederland en ik ben ook hier in Den Haag en Crossing Border is gestart. The Chronicles is gestart.

lees nu

3 November 2024

Rinske Bouwman - 4 - Wie dit leest is gek

Beste Robin, Er zijn dus heel veel mensen hier in de stad die geen idee hebben dat wij ons hebben ondergedompeld in een literair festival. Dat was ik even vergeten. We zijn zo bezig met het hier en nu. We schrijven, vertalen, lopen, zoeken, eten, luisteren, lezen voor, geven applaus, moeten lachen. Vanochtend zag ik een van de moderators van het festival aan het ontbijt in ons hotel. Hij las een boek (zoals moderators natuurlijk 24/7 doen) en at een croissant (ik weet niet hoe vaak moderators dat doen). Hij moet ook op zijn Instagram gepost hebben terwijl hij ontbeet, want later zag ik een post van hem: hij had gezocht op het internet naar nieuwsberichten over Crossing Border.

lees nu

2 November 2024

Rinske Bouwman - 3 - Vogels

Beste Robin, Toen ik vanmiddag richting de schouwburg liep voor het eerste programma-onderdeel van de dag, keek ik naar de grond. Een deelnemer van The Chronicles liep naast me. “Is de ooievaar het symbool van Den Haag?” Ik keek op. Zij keek omhoog. Ik keek ook omhoog. Op de puntige gevel van een groot gebouw stond een ooievaar afgebeeld. Ze had er al zoveel gezien, zei ze. Dit was de eerste die ik zag op deze vogelige dag. Roekoe.

lees nu

Zie The Chronicles live tijdens Crossing Border 2024