Choose language
NETHERLANDS
SWEDEN
Rinske Bouwman - 5 - Epiloog
17 November 2024
Beste Robin,
Stel je voor, je ligt in een lage vitrine in een met wit tl verlichte winkel. De muren zijn betegeld, de vloer is betegeld en het plafond is systeemplafond, praktisch tegels. De vitrine waarin je ligt is gekoeld, wit en heeft grote glazen ruiten. In de winkel staat de radio aan. Je hoort per dag gemiddeld zo’n 12 liedjes steeds weer afgespeeld worden. Het is een populaire, commerciële zender, dus je hoort ook veel reclames. Soms zit er een autotoeter in de reclame. Je denkt dan aan automobilisten die op dat moment op de snelweg rijden. Vraagt je af of ze er dan van schrikken, of dat ze doorhebben dat het een reclame is.
Als er nu een klant binnen zou komen, zou diens oog gelijk op jou kunnen vallen, maar je ligt tussen heel veel anderen, dus het kan zijn dat je over het hoofd gezien wordt. Je bent ingevroren en met een hele zwik kameraden in een witte doos gebracht naar deze winkel. In de vitrine ben je langzaam ontdooid. Je bent bijna aan de beurt. Je bent een kaassoufflé.
Robin, ik leerde van jou dat een Zweed zich hier weinig bij kan voorstellen. Dat mensen in Zweden helemaal geen snackbars kennen. Jullie kennen wel snacks, en jullie kennen wel patat, en jullie kennen wel fastfood, maar dan bijvoorbeeld van grote wereldketens zoals de Macdonalds. Jullie hebben geen snackbars. Ik ben in Zweden geweest, een paar jaar geleden. En nu ik zo terugdenk: ik heb inderdaad nergens een snackbar gezien. Niet in Stockholm, niet in de slaperige dorpjes waar we doorheen reden richting het noorden, niet op treinstations: nergens.
Onderdeel van jouw residentie hier in Nederland is dat je deze brieven vertaalt, maar ook een deel van mijn debuutroman. Een gigantische eer voor mij en volgens mij heel leerzaam voor ons allebei. In dat boek staat een zinnetje over een snack in een snackbar. Hoe moet je dat vertalen als een Zweedse lezer de context niet kent? Een hele goeie vraag en iets waar ik nog nooit eerder bij stilgestaan had. Nu wel. Bij elke brief die ik jou heb geschreven denk ik, hoe werkt dit voor jou? Hoe werkt dit in jouw taal? Heb ik het je moeilijk gemaakt door je vragen te laten beantwoorden in een vertaling? Door Nederlandse onomatopeeën te gebruiken, door zelf woorden te verzinnen? Misschien. Maar misschien is dat precies wat vertalen zo’n menselijk beroep maakt. Je hebt een ziel nodig om te kunnen vertalen. Een begrip over culturele verschillen, ritme en schrijfstijl. Ik vroeg aan AI of Zweden een ziel hebben. De AI dacht van wel. Daarna vroeg ik of Zweden snackbars hebben. De AI zei dat het fastfoodlandschap anders is in Zweden dan in Nederland. Ik vind fastfoodlandschap een mooi woord. Zou het te vertalen zijn naar het Zweeds?
WHAT INSPIRED THIS STORY?
More from Rinske Bouwman and Robin Lindqwister Viker
See The Chronicles live at Crossing Border 2024