Harmen van Liemt - 1 - Proloog

Het is juni 2024. Op mijn computerscherm verschijnt een nieuwe e-mail. Geen belastingaangifte of spammail over zonnepanelen dit keer, maar een uitnodiging van Crossing Border – of ik wil deelnemen aan The Chronicles. Een eer, vooral omdat mijn debuutroman net is verschenen, en ik mezelf nog amper een schrijver durf te noemen. Maar die trots maakt snel plaats voor een ander gevoel.

‘Ha die Harmen, leuk allemaal hoor, maar dit kun jij natuurlijk helemaal niet,’ klinkt het onverbiddelijk in mijn rechteroor. Die stem, altijd scherp en cynisch, lijkt zich daar permanent te hebben gevestigd. Als ik hem een gezicht zou moeten geven, zie ik een kruising tussen Geert Wilders en een oger voor me. Laat ik hem Roger noemen. Ik heb genoeg zelfhulpboeken gelezen over hoe je zulke stemmen moet aanpakken en meestal lukt dat, maar deze keer weigert Roger zich gewonnen te geven.

In plaats van hem met grof geweld de mond te snoeren, besluit ik hem een stoel aan tafel te geven. Als hij toch zo nodig wil praten, kan hij net zo goed echt meedoen. Dus vraag ik hem waar zijn stelligheid vandaan komt. Het duurt even, maar dan valt kennelijk het kwartje: het is niet dat hij bang is dat ik tijdens het festival geen zinnige teksten weet te schrijven. Het zit dieper. Het gaat om het etiket dat we plakken op wat we doen. Hoe we het noemen.

‘Waarom wilde je schrijver worden?’ vragen mensen vaak. Of: ‘Waarom ben je een theaterregisseur?’ Zulke vragen maken me nerveus. Niet omdat ik twijfel aan mijn vakmanschap, maar omdat ik me niet volledig identificeer met het etiket dat daarbij ‘hoort’. De verwachtingen die zo’n etiket met zich meebrengt, kunnen benauwend zijn. Ik voel me juist aangetrokken tot het combineren van disciplines, ik zoek de plek waar ze elkaar kunnen versterken.

Als ik mezelf toch iets zou moeten noemen, dan is het ‘verhalenverteller’. Soms komt een verhaal eruit in geschreven vorm, soms als theater. Er ontstaat voor mij een probleem wanneer de vrijheid om te schakelen wordt ingeperkt. Dat is het moment waarop Roger weer opduikt en het impostersyndroom toeslaat.

Ik hoop dat deze editie van Crossing Border gaat over het doorbreken van grenzen – niet alleen fysieke of culturele, maar ook de grenzen in ons eigen hoofd. De grenzen van wat we denken te kunnen, de etiketten die we onszelf laten opplakken als ‘schrijver’ of ‘muzikant’. Dit festival biedt hopelijk de kans om vrijheid te omarmen, om niet vast te zitten in hokjesdenken.

Terwijl ik dit schrijf, wordt de stem van Roger zachter en neemt de voorpret het over. Ja, ik ga verslag doen van het festival. Ja, ik ga genieten van de optredens, de gesprekken en de ervaringen. En ja, ik ga schrijven, of ik mezelf nu een ‘schrijver’ kan noemen of niet. Samen met Oana Bruma, die mijn stukken naar het Roemeens zal vertalen, wil ik iets nieuws creëren, iets wat verder gaat dan een bepaald genre.

Dus kom maar op, Crossing Border. Ik ben er klaar voor – mét of zonder Roger in mijn oor. Uiteindelijk draait het voor mij maar om één ding: een goed verhaal vertellen.